NIEZBĘDNE NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE

Kwasy tłuszczowe są składnikami tłuszczów. Ich podział jest następujący:

• Kwasy nasycone - są syntetyzowane w organizmie
• Kwasy jednonienasycone - organizm jest w stanie sam je wytworzyć
• Kwasy wielonienasycone - należą do nich Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (NNKT) - muszą być pozyskiwane z pożywienia.

W grupie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych wyróżnia się rodziny o nazwach omega-3 i omega-6. Rodziny kwasów omega-3 i omega-6 należą do grupy kwasów wielonienasyconych, a więc takich, które posiadają co najmniej dwa wiązania podwójne miedzy atomami węgla. Różnica miedzy nimi, wyrażona tzw. liczbą omega, dotyczy miejsca w jakim w łańcuchu węglowym występuje pierwsze wiązanie podwójne. I tak w przypadku kwasów omega-3 pierwsze podwójne wiązanie występuje przy trzecim atomie węgla. Analogicznie w przypadku omega-6, to wiązanie znajduje się dopiero przy szóstym atomie węgla.

Omega-3

Najsłynniejszymi przedstawicielami rodziny kwasów tłuszczowych omega-3 są:

• ALA czyli kwas alfa-linolenowy -"protoplasta" rodziny - zawarty w siemieniu lnianym, oleju lnianym, orzechach włoskich i brazylijskich, oleju rzepakowym, sojowym i zielonych warzywach liściastych.
• EPA czyli kwas eikozapentaenowy,
• DHA czyli kwas dekozaheksaenowy.

Dwa ostatnie powszechnie występują w tłustych rybach oceanicznych, glonach i wodorostach.

Omega-6

Do rodziny omega-6 należą:

• LA - kwas linolowy
• AA - kwas arachidonowy

Kwasy omega-6 są oprócz kwasów nasyconych i transizomerów, najczęściej występującymi tłuszczami w naszej współczesnej zachodniej diecie, obfitej w oleje roślinne, margaryny, fast-foody smażone w głębokim tłuszczu itd.

Omega-6 zostały zaliczone do grupy NNKT czyli Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych, czyli takich, które są dla ludzkiego organizmu niezbędne, a których on sam nie potrafi wytworzyć. Jednakże ich powszechny nadmiar w naszej diecie powoduje problem. Ich nadmierne spożycie powoduje zachwianie równowagi immunologicznej i przyczynia się do wzrostu stanów zapalnych w organizmie. W rozlicznych opracowaniach (w tym w badaniach dr Budwig) wskazuje się na pro-nowotworowe działanie kwasów omega-6 podczas, gdy omega-3 skutecznie spowalniają rozwój nowotworów, a nawet je leczą. Bogatym źródłem kwasów omega-6 są oleje roślinne: słonecznikowy, sojowy, krokoszowy.

DOBROCZYNNY WPŁYW OMEGA-3 NA NASZE ZDROWIE

Najistotniejszymi dla naszego zdrowia i życia są kwasy EPA i DHA oraz eikozanoidy z rodziny omega-3. Człowiek potrafi wytwarzać je sam, ale pod warunkiem, ze spożyje wcześniej kwas tłuszczowy ALA - protoplastę rodziny omega-3. Z niego bowiem nasz organizm potrafi wytworzyć kwas EPA, z EPA z kolei - kwas DHA, z DHA zaś eikozanoidy omega-3. Teoretycznie istnieje możliwość wyprodukowania kwasów omega-3 w wątrobie z kwasów omega-6, ale w praktyce nasz ciągle niedożywiony właściwe i obciążany różnymi toksynami organizm nie radzi sobie ze zmianą pozycji podwójnego wiązania, co stanowi kluczową reakcje w takiej transformacji.

Obecnie prowadzonych jest ponad 2000 naukowych badań, które skupiają swoja uwagę nad wpływem omega-3 na ludzki organizm. Wykazują one, że brak odpowiedniej ilości kwasów omega-3 w organizmie wiąże się m.in. z następującymi schorzeniami:

1. emocjonalnymi - depresją, agresją, nadpobudliwością dziecięcą (ADHD),
2. metabolicznymi - otyłością, cukrzycą,
3. nowotworami,
4. umysłowymi - dysleksją, zaburzeniami pamięci, chorobą Alzheimera,
5. układu krążenia - chorobami serca, miażdżycą, arteriosklerozą,
6. układu odpornościowego - alergiami, skłonnością do częstych stanów zapalnych,
7. dermatologicznymi - egzemy, zgrubienia skóry, popękane pięty,
8. gastrycznymi - niewłaściwe wydzielanie soków trawiennych (regulowane przez prostaglandyny),
9. hormonalnymi - rozregulowana gospodarka hormonalna,
10. układu nerwowego, w tym wady narządów zmysłów (głównie przez niesprawne funkcjonowanie neurotransmiterów).

ROLA DHA:

DHA jest szczególnie istotny dla prawidłowego funkcjonowania mózgu, którego kora mózgowa aż w 60 % zbudowana jest właśnie na bazie tego kwasu tłuszczowego. Poza tym DHA jest niezbędny dla całego układu nerwowego (DHA wykorzystywany jest do budowy neurotransmiterów*). Wpływa więc miedzy innymi na zdolności umysłowe w szerokim tego słowa znaczeniu. Poza tym stanowi budulec do produkcji hormonów szczęścia tj. serotoniny i dopaminy. Badania wykazują, że osoby cierpiące na zaburzenia emocjonalne oraz ciężkie depresje maja bardzo niski poziom kwasu DHA we krwi. Jak przypomina pani Teresa Gallagher na swojej witrynie internetowej www.borntoexplore, jednym z lekarstw na stany depresyjne było w czasach antycznych spożycie przez pacjenta potrawki z mózgu zwierzęcia, bogatego właśnie w kwasy tłuszczowe omega-3.

* Przeprowadzono doświadczenie na dwóch grupach szczurów poddawanych programowi treningowemu. Na początku eksperymentu zbadano szczury na ilość synaps neuronowych. Następnie jedną grupę żywiono w sposób tradycyjny - dietą ubogą w kwasy omega-3, drugiej zaś podawano zwiększone dawki omega-3 w pożywieniu. Po trwającym jedynie jeden miesiąc programie szkoleniowym przeprowadzono ponownie badania na ilość synaps. Wykazały one, że znacząco wzrosła ilość synaps u szczurów karmionych karmą z omega-3, które też znacznie lepiej radziły sobie z testami sprawdzającymi poczynione podczas szkolenia postępy.

ROLA EPA:

EPA warunkuje prawidłową syntezę eikozanoidów. Eikozanoidy to aktywne biologicznie cząsteczki zwane hormonami tkankowymi. Uwalniane są one z błon komórkowych, które z kolei zbudowane są z fosfolipidów (w skład których wchodzą zarówno kwasy omega-3 jak i omega-6). Eikozanoidy są odpowiedzialne za działanie przeciwzakrzepowe i przeciwzapalne. Powstrzymują rozwój guzów nowotworowych oraz ograniczają kurczliwość naczyń krwionośnych.

CZYNNIKI OBNIŻAJĄCE POZIOM OMEGA-3 W ORGANIZMIE:

• Nadmiar spożywanych kwasów omega-6 w stosunku do omega-3.
• Spożycie alkoholu w drastyczny sposób wyczerpuje zmagazynowane zasoby DHA.
• Brak witamin i minerałów usprawniających przemiany metaboliczne takich, jak: witaminy z grupy B - koniecznych do prawidłowych przemian biochemicznych m.in. tłuszczów, czy witaminy E zabezpieczającej wszystkie kwasy nienasycone przed utleniem się już po spożyciu.
• Wiek - w starzejącym się organizmie obniża się aktywność koniecznych dla prawidłowych przemian enzymatycznych tłuszczy enzymów, w tym D4 desaturazy, która jest niezbędna do prawidłowej syntezy kwasu DHA z EPA.
  

Niewłaściwa proporcja spożycia omega-6 w stosunku do omega-3 jest podstawowym czynnikiem obniżającym poziom omega-3 w organizmie.

Zagrożeniem dla prawidłowego zużytkowania dostarczonych z pożywieniem kwasów omega-3 jest nadmiar zjadanych kwasów omega-6. Dzieje się tak dlatego, ponieważ obsługuje je ten sam enzym, umożliwiający konwersje kwasów do postaci właściwej organizmowi.

Ostatnio publikowane opracowania podają, że najwłaściwsza proporcja, jaką należy zachować dla prawidłowego przyswajania kwasów omega-3 mieści się w granicach: od 1 jednostki omega-6 na 1 jednostkę omega-3 (tzw. złota proporcja) do stosunku 4 na 1.

Dzisiaj w Stanach Zjednoczonych, jak wykazują stosowne badania, aż 60 % populacji cierpi na niedobory omega-3, a u 20% Amerykanów - prawie w ogóle nie ma ich śladu we krwi. Jak jest u nas , skoro i nasza dieta coraz bardziej odchodzi od tradycyjnych korzeni na rzecz gotowych, wysoko przetworzonych produktów? Poza tym dieta większości Polaków jest uboga w ten jakże istotny kwas tłuszczowy.

OMEGA-3 A CIĄŻA I KARMIENIE PIERSIĄ

Omega-3 a ciąża
Dla kobiety w ciąży bardzo ważne jest dostarczanie organizmowi odpowiednich ilości kwasów omega-3, gdyż zapotrzebowanie na nie w związku z rozwijającym się płodem jest znacznie podwyższone.
Właściwa proporcja miedzy spożyciem kwasów omega-3 a omega-6 zabezpiecza przed przedwczesnym porodem.

Stwierdzono, że dzieci kobiet, które uzupełniały swoją dietę w ciąży kwasami omega-3 (pasta wg przepisu dr Budwig) wykazują wyższy poziom inteligencji od innych swych rówieśników aż o 19 %.

Przypuszcza się że, jedną z przyczyn depresji poporodowej jest drastyczny spadek poziomu kwasów omega-3 w organizmie, w związku z przekazywaniem ich do płodu (z omega-3 produkowane są m.in. hormony szczęścia - serotonina i dopamina)
Omega-3 i karmienie piersią.

Naukowe badania pokazują, że kobiece mleko jest bardzo bogatym źródłem kwasów EPA i DHA, które jak już wiemy konieczne są m. in. do prawidłowego rozwoju mózgu i całego układu nerwowego rozwijającego się niemowlęcia. Oczywiście poziom tych kwasów w mleku kobiecym zależy od spożywanych przez nią pokarmów. Może się wahać od 0,05-1,9 % (dane za Portalem Farmaceutyczno-Medycznym).
Mleko krowie nie zawiera ani EPA ani DHA!!!

Naukowo stwierdzono również (niezależnie od badań nad omega-3), że długie karmienie piersią również wpływa na wzrost inteligencji dziecka oraz jego prawidłowy rozwój emocjonalny. Posiadając wiedzę o omega-3 możemy łatwo wytłumaczyć dlaczego tak się dzieje. Inne korzyści, jakie płyną dla karmionego piersią noworodka i niemowlaka to zmniejszenie ryzyka alergii.

NIEBEZPIECZNE TRANSIZOMERY:

Kwasy tłuszczowe występują w dwóch konfiguracjach geometrycznych zwanych izomerami: cis i trans.

W naturalnych świeżych tłuszczach roślinnych kwasy nienasycone występują w konfiguracji cis. Izomery trans (inaczej transizomery) pojawiają się pod wpływem temperatury, różnych czynników fizycznych i chemicznych w procesie przemysłowego oczyszczania tłuszczów i podczas uwodornienia (utwardzania) w produkcji margaryn.

Aby spełnić oczekiwania rynku wyprodukowany masowo tłuszcz musi:

• uchodzić za zdrowy (wystarczy, aby wyprodukować go na bazie bezsprzecznie zdrowego surowca; to co w czasie produkcji dzieje się z nim i jaki ma skutek dla naszego zdrowia jest przemilczane. Produktowi ostatecznemu, przypisuje się walory wyjściowego surowca, choć pod żadnym względem na to nie zasługuje!)
• być ekonomiczny (dlatego olej roślinny tłoczy się na gorąco i to najczęściej kilkakrotnie, aby zapewnić maksymalną wydajność (a przecież wysoka temperatura oraz długotrwały kontakt z powietrzem powoduje utlenianie się najzdrowszych składników czyli wielonienasyconych kwasów tłuszczowych , np. z rodziny omega-3, które po utlenieniu przestają już być wielonienasyconymi)
• być klarownym, aby schlebiać gustom konsumentów (a procesy oczyszczania oleju to kolejne ogniwo w procesie utleniania czyli obrazowo mówiąc psucia zdrowych składników)
• znaleźć kupca (ponieważ najpopularniejszą formą tłuszczu w naszej kuchni było do tej pory masło, to wyprodukowany tłuszcz musi być smarowny jak masło i w tym celu poddaje się olej procesowi uwodornienia tj. utwardzania).
• przez jak najdłuższy czas dać się przechowywać bez najmniejszych oznak zepsucia (i tu także zastosowanie znajduje proces uwodornienia).
  

Przechodzenie kwasów tłuszczowych w formy trans pociąga za sobą zmianę ich własności biologicznych, a tym samym zmianę oddziaływania na organizm.

Chemiczna postać transizomerów różni się od pierwotnych składników na pierwszy rzut oka bardzo niewiele (zmienia się jedynie ilość i ewentualnie miejsce występowania wiązań podwójnych). Tymczasem ich właściwości chemiczne są inne. Transizomery są twardsze i nie wchodzą już tak łatwo w reakcje utleniania, nadają się wiec do smażenia i leżenia na półkach sklepowych przez bardzo długi czas. Ich właściwości elektryczne oraz budowa przestrzenna również ulegają zmianie.

Z punktu widzenia biochemicznego, są one bardzo niebezpieczne dla zdrowia - nie występują bowiem w przyrodzie,a nasz organizm nie posiada o nich żadnych informacji, w związku z czym błędnie je wykorzystuje.

I tak na przykład u uczącego się dziecka, do prawidłowego rozwoju neuronów, konieczne jest dostarczenie sporej ilości kwasów omega-3, aby wyprodukowany z nich DHA wykorzystać do budowy synaps neuronowych. DHA charakteryzuje się prostym przestrzennie łańcuchem węglowym. Gdy jego brakuje, organizm wykorzystuje transizomery. Ale ich postać przestrzenna jest skręcona. Powstające z nich synapsy - po pierwsze - tworzą się dłużej, a po drugie - nie funkcjonują prawidłowo. W wyniku tego, dziecko ma nie tylko problemy z nauką i pamięcią, ale i z zachowaniem (zespół ADHD).

Wszystkie organizmy żywe - ludzie, zwierzęta i rośliny - zbudowane są z komórek. Te najmniejsze części składowe żywej materii są odpowiedzialne za prawidłowy przebieg wszystkich procesów niezbędnych do podtrzymania życia.

Błona komórkowa jest składnikiem każdej żywej komórki. Dwoma podstawowymi składnikami budulcowymi błon komórkowych są lipidy (tłuszcze) oraz białka.

Podstawowymi lipidami budującymi błony są fosfolipidy.
Dostarczenie organizmowi NNKT jest konieczne dla zachowania zdrowia, ponieważ fosfolipidy odgrywają ważną rolę w określaniu integralności i płynności błon komórkowych, która zmienia się w zależności od rodzaju obecnych w fosfolipidach kwasów tłuszczowych. Naukowcy uważają, że komórka jest tak zaprogramowana by wybiórczo włączać różne typy kwasów tłuszczowych w celu utrzymania optymalnej funkcji. W rzeczywistości jednak to, co komórka włącza do swej błony, zależy głównie od indywidualnego sposobu odżywiania.

Standardowa europejska dieta, złożona w dużej mierze z tłuszczów nasyconych, cholesterolu i kwasów tłuszczowych trans, prowadzi do tworzenia błon, które są znacznie mniej płynne niż błony komórkowe osób spożywających optymalną ilość zarówno kwasów tłuszczowych omega-3 jak i omega-6.

Niedobór niezbędnych kwasów tłuszczowych w błonach komórkowych powoduje, że błona komórkowa nie może pełnić swych życiowych funkcji, przede wszystkim działać jak wybiórcza bariera, która reguluje transport substancji pomiędzy komórką a światem zewnętrznym. Tym samym praktycznie zostają zakłócone wszystkie procesy życiowe.


Jaki związek zachodzi między powyższymi informacjami, a naszym produktem o tym dowiesz się z kolejnej części materiału.

Informacja zaczerpnięta z serwisu www.primanatura.com.